جداسازی و شناسایی باکتری‌های تجزیه کننده گازوئیل از خاک‌های آلوده به مواد نفتی در استان خوزستان

مقدمه: گازوئیل که یکی از محصولات عمدۀ نفت خام است، منبع عمدۀ آلودگی محیط زیست به شمار می‌رود و می‌تواند آثار خطرناک زیستی بر محیط اطراف بگذارد. یکی از روش‌های بازیابی این مناطق آلوده و واردکردن آن‌ها به چرخۀ تولید محصول سالم، حذف آلاینده‌ها با روش‌های زیستی است که از این میان روش تجزیۀ زیستی با توجه به استفاده از توان طبیعی و پتانسیل‌های نهفتۀ طبیعت و هزینۀ کمتر بیشتر موردِتوجه بوده است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش جهت جداسازی باکتری‌های تجزیه‌کنندۀ گازوئیل ابتدا نمونه‌برداری از مناطق آلوده در استان خوزستان به عمل آمد. باکتری‌های جداسازی‌شده با روش‌های بیوشیمیایی و مولکولی شناسایی شدند. صفاتی در این باکتری‌ها همچون آب‌گریزی سطح سلولی و فعالیت امولسیونه‌کنندگی بررسی شد. میزان حذف گازوئیل با روش کروماتوگرافی گازی و به‌صورت کیفی برای هر سویه مشخص شد. نتایج: در این پژوهش از بین 34 سویۀ تجزیه‌کنندۀ گازوئیل جداسازی شده، 10 سویه براساس حذف گازوئیل بیشتر انتخاب شدند. نتایج حاصل از شناسایی مولکولی نشان داد که این سویه‌ها به جنس‌های ‌Achromobacter، Enterobacter و Klebsiella تعلق داشتند. این باکتری‌ها در طی 10 روز بیش از نیمی از گازوئیل را حذف می‌کردند. بیشترین حذف گازوئیل مربوط به سویۀ Enterobacter cloacae strain L2 (72درصد) بود. بیشترین آب‌گریزی سطح سلولی مربوط به باکتری مربوط به سویۀstrain K2 Klebsiella oxytoca (76درصد) و بیشترین فعالیت امولسیون‌کنندگی مربوط به سویۀ  strain B2  Achromobacter denitrificans (58درصد) بود. ‌ بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش ثابت کرد که باکتری‌های تجزیه‌کنندۀ گازوئیل در خاک‌های آلوده در ایران از تنوع مناسبی برخوردار هستند و پتانسیل استفاده در حذف آلودگی گازوئیلی از خاک را دارند.